W Gminie funkcjonują 2 publiczne szkoły podstawowe w Uciechowicach i Włodzieninie, 1 Zespół Gimnazjalno-Szkolny w Branicach( szkoła podstawowa i gimnazjum), 2 publiczne przedszkola z 5 oddziałami zamiejscowymi utrzymywane przez Gminę oraz 1 przedszkole publiczne katolickie, prowadzone przez siostry zakonne.
We wszystkich szkołach działają SKS-y oraz liczne kółka zainteresowań w tym Zespół Tańca Młodzieżowego przy Zespole Gimnazjalno-Szkolnym w Branicach. Ponadto w Branicach funkcjonuje szkoła policealna: Medyczne Studium Zawodowe.
W Gminie istnieje również 17 świetlic wiejskich oraz 3 Wiejskie Domy Kultury, a także 1 Gminna Biblioteka Publiczna z 3 filiami bibliotecznymi oraz Branickie Towarzystwo Kulturalno - Oświatowe.
Talenty sportowe można rozwijać w Klubie Sportowym "ORZEŁ" w Branicach oraz w LZS-ach Lewice, Włodzienin, Wódka i Wysoka. Do dyspozycji mieszkańców pozostają boiska sportowe w każdej miejscowości w Gminie. Duży kompleks sportowy ze stadionem, halą sportową i basenem kąpielowym znajduje się w Branicach.
W ramach imprez cyklicznych w Branicach organizowany jest każdego roku "BIEG GRANICZNY", o długości 12 km (rozpoczynający się na moście granicznym), ujęty w Ogólnopolskim Kalendarzu Imprez Biegowych. Biegi są popularnym sportem w Gminie. Od 1994 r. w Branicach działa Klub Biegacza, którego członkowie uczestniczą w większości maratonów europejskich i długodystansowych krosach biegowych. Brali udział w maratonach w Berlinie, Hamburgu, Londynie i Paryżu oraz w supermaratonach (na 100 km) w Kaliszu i w Biel w Szwajcarii.
